بررسی عملکرد مراکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی در دو دهه اخیر: چالش‏ها و راهکارها

زمینه و هدف: هدف اصلی آموزش پزشکی، تربیت کارکنان توانمند و شایسته جهت حفظ و ارتقای سلامت جامعه است. در این راستا، مراکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی ( education development centers یا edc ) برای زمینه سازی و ارزیابی کیفیت آموزش تأسیس شده اند. بنابراین با توجه به ضرورت وجود این مراکز، پژوهش حاضر با هدف بررسی چالش ها و ارایه راهکارهایی جهت بهبود عملکرد طراحی شد. روش کار: این مطالعه از نوع کاربردی و کیفی بود که در سال 1392 صورت گرفت. جامعه مورد پژوهش، 288 نفر از مدیران و کارشناسان مراکز مطالعات و دفاتر توسعه دانشکده ها، معاونین آموزشی، رؤسای دانشگاه ها و اعضای هیأت علمی بودند. داده‏ها به صورت زمان بندی شده طی یک همایش دو روزه در قالب 5 سخنرانی کلیدی، 3 پانل و 6 نشست تخصصی جمع آوری شد. لازم به ذکر است که تحلیل داده‏ها بر اساس روش تحلیل چارچوبی انجام پذیرفت. یافته ها: در زمینه استقرار صحیح مراکز، 7 چالش اصلی و 18 چالش فرعی شناسایی گردید. به عبارت دیگر، ضعف حاکمیت و رهبری آموزشی باعث بروز چالش هایی در مراکز شد. در چارچوب حاکمیت و رهبری آموزشی مؤلفه هایی همچون سیاست گذاری، نظارت و ارزیابی و مؤلفه های زمینه ساز اجرا مانند ساختار، نیروی انسانی و فرایندها شناسایی گردید که ارتباط بین سیاست گذاری، نظارت و مؤلفه های زیرمجموعه از طریق دو مؤلفه کلیدی «مدیریت دانش و ارتباطات» تعریف گردید. نتیجه گیری: مراکز مطالعات به دلیل دور شدن از جایگاه اصلی مدیریت دانش و ارتباطات در حوزه حاکمیتی و حمایت طلبی جهت تضمین و ارتقای کیفیت آموزشی، دچار چالش شده اند که سه روند «ادغام آموزش و ارایه خدمت، خصوصی سازی خدمات و عدم شفافیت تعاملات بخش دولتی و خصوصی» زمینه تشدید این چالش ها را فراهم نموده است.